Thập Nhị Nhân Duyên Là Gì
Danh-sắc là từ để hotline chung một đội hợp thân tâm gồm mắt, tai, mũi, lưỡi, thân cùng ý. Do vậy danh-sắc sẽ biểu hiện rõ trong từng căn tùy theo đối tượng người sử dụng trần cảnh cơ mà khởi sinh lục nhập.
Bạn đang xem: Thập nhị nhân duyên là gì
Mắt, tai, mũi, lưỡi, thân trực thuộc về sắc. Ý nằm trong về danh. Nếu đối tượng người dùng là sắc đẹp tướng thì mắt khởi dụng, nếu đối tượng người dùng là music thì tai khởi dụng, v.v...
Sự phối kết hợp giữa căn trần với thức gọi là xúc (trong ngũ uẩn hotline là sắc uẩn).
6 căn + 6 è + 6 thức = xúc
Khi bao gồm tiếp xúc của căn-trần-thức thì thì thọ ngay tức thì phát sinh.
Trong Thập nhị nhân duyên, lâu vừa đóng vai trò cảm giác, vừa nhập vai trò tri giác.
Sau khi tiếp nhận đối tượng (xúc) với đầy đủ đủ xúc cảm (thọ) cùng tri giác (tưởng), ý chí (tư) ban đầu phản ứng trên đối tượng. Phản ứng ấy được thể hiện qua thái độ ưa, ghét (ái), dính víu (thủ), và tạo thành tác (hữu). Vậy nên ái, thủ, hữu chính là hành trong ngũ uẩn cùng Javana (tốc hành tâm) trong quá trình tâm.
Ví dụ: lúc tai nghe một music khó chịu, có nghĩa là thức → danh dung nhan → lục nhập → xúc đưa tới thọ khổ. Thọ khổ mang đến ghét tức là phi hữu ái. Nếu âm nhạc dễ chịu tức là thọ lạc, thọ lạc đưa tới ưa đam mê - hữu ái. Nếu âm thanh không gây khó tính hay dễ chịu, có nghĩa là thọ xả, đưa đến tâm khởi lên tra cứu kiếm lạc thọ, đó là dục ái.
Nhưng người ta không dễ dàng và đơn giản chỉ ưa hay ghét rồi thôi nhưng mà ưa ghét đổi mới thành kiến, quan lại niệm, thay chấp, đam mê, thù hận, v.v... Do đó ái mang lại thủ.
Nếu chúng ta ưa một chiếc gì thì thành đam mê loại đó. Nếu họ ghét một chiếc gì thì thành thù hận chiếc đó. Vậy đối với trần cảnh ham hay thù hận đó là dục thủ.
Cố chấp so với ưa giỏi ghét mang đến thành kiến, quan niệm. Ưa thì dễ sinh thường xuyên kiến, ghét thì dễ sinh đoạn kiến, rồi chấp chặt ý niệm đó nên được gọi là con kiến thủ.
Xem thêm: Mã Ngạch Tiếng Anh Là Gì ? 【Havip】 Mã Ngạch Tiếng Anh Là Gì
Xét cho cùng thì dục thủ xuất xắc kiến thủ cũng đông đảo phát xuất trường đoản cú chấp ngã. Còn nếu không chấp bạn dạng ngã thì đem ai chấp ưa ghét tuyệt thường đoạn, tất cả phải vậy không? Chấp ngã đó là ngã thủ.
Dục thủ, con kiến thủ, bửa thủ mang đến hình thành phần nhiều phong cách, đầy đủ đời sống, những vẻ ngoài nghi lễ, rất nhiều tập tục tín ngưỡng, rồi bạn ta tự trói buộc vào đông đảo quy phạm mà fan ta sẽ đặt ra. Đó là giới cấm thủ.
Nói chung, thủ là chấp trước. Nếu chỉ mới chớm sinh ưa ghét mà họ giác kịp thì cũng chưa sao. Nhưng khi đã rứa chấp thì bọn họ liền tạo nên tác lăng xăng. Tạo nên tác chính là hữu xuất xắc nói cho dễ dàng nắm bắt là tạo thành nghiệp.
Do dục ái, hữu ái, phi hữu ái, bọn họ đã tạo nên nghiệp trong 3 cõi là dục hữu, sắc đẹp hữu, vô sắc hữu.
Đến đây chúng ta cần để ý một điểm là dù bọn họ đắc những thiền định trong sắc đẹp giới hoặc vô sắc giới, thì vẫn vị ái-thủ-hữu mà lại ra (trừ Thánh định). Không ít người yêu quý thiền định vì ham mê năng lực và hỷ lạc của thiền định. Bởi vậy là bị ái-thủ-hữu bỏ ra phối rồi, quan trọng nào hoàn thành luân phục sinh tử được.
Đức Phật chỉ dùng thiền định cùng với 2 mục tiêu chính: một là đoạn trừ các phiền não bởi 5 triền cái bịt lấp (Nānākilesappahānam), nhị là tồn trung tâm dưỡng tánh, tốt nói một giải pháp khác là nghỉ ngơi trong trạng thái tích cực gọi là lúc này lạc trú (ditthadham-masukhavihārā). Nhờ tâm an ổn mà trí tuệ soi chiếu đưa đến hoàn toàn giải bay giác ngộ.
Như vậy, Thập nhị nhân duyên trong hiện tại tại còn lại 8 điều kiện phát sinh (trừ 2 điều kiện quá khứ với 2 đk tương lai). 8 điều kiện này tương đương với 6 quy trình trong quy trình tâm:
Chúng ta cần để ý khi đem đối chiếu 8 đk hiện trên của Thập nhị nhân duyên với ngũ uẩn, bọn họ thấy đó chỉ với 2 cách diễn đạt khác nhau của cùng một hiện tượng. Tuy thế khi đem đối chiếu 8 điều kiện này với tiến trình tâm thì ta thấy chúng chỉ tương đương trong tam giới nhưng mà thôi. Các bước tâm siêu nạm (lokuttara) không hề so sánh với Thập nhị nhân duyên sinh được nữa.
Như vậy, Thập nhị nhân duyên sinh chỉ là các bước tâm trong tam giới (lokiya). Bởi tốc hành tâm tất cả 2 loại: tốc hành vai trung phong siêu cố (lokuttarajavana) với tốc hành tâm trong tam giới (lokiyajavana). Ái, thủ, hữu đó là tốc hành chổ chính giữa trong tam giới, chứ không phải tốc hành trung ương siêu thế.
Trong các bước tâm vô cùng thế, tốc hành tâm không còn ái, thủ, hữu nhưng được thay vị Đạo Tuệ và Quả Tuệ. Tuệ tức là minh, khi minh soi chiếu thì Thập nhị nhân duyên diệt.
Vậy tiến trình tâm khôn xiết thế đó là tiến trình Thập nhị nhân duyên diệt:
Thập nhị nhân duyên sinh = tiến trình tâm hiệp thế
Thập nhị nhân duyên diệt = quy trình tâm rất thế
Vậy thế nào là Thập nhị nhân duyên diệt?
Giả sử chúng ta đang ngồi đây hay đi lui đi tới như thế này trong tình trạng trọn vẹn tỉnh thức, trọn vẹn sáng suốt, không mê muội, thấu hiểu thân chổ chính giữa và hoàn toàn an tĩnh, nghĩa là không xẩy ra vô minh và hành đưa ra phối. Nếu bây giờ có một đối tượng người sử dụng khởi sinh, ví dụ như tai nghe một âm thanh hay mắt thấy một hình sắc, nhờ ở vào trình trạng trường đoản cú chủ, ổn định (tịnh) với sáng suốt, tỉnh thức (minh) buộc phải thức, danh sắc, lục nhập, xúc với thọ đông đảo được soi sáng trong định tuệ. Khi cảm giác và tri giác trong sáng, thiết yếu xác, không biến thành ảo giác, ảo tưởng xen vào thì hành vi sẽ không biến thành chi phối vày ái, thủ, hữu nữa, và bởi vì vậy sẽ không hề nhân tạo ra tác sinh-lão-tử vào tương lai. Nghĩa là sinh tử chấm dứt.
Xem thêm: Từ Điển Anh Việt " Posh Là Gì ? Posh Là Gì, Nghĩa Của Từ Posh
Vậy Thập nhị nhân duyên khử vừa gồm nghĩa là chấm dứt vòng luân hồi phục tử trong tam giới, mà cũng có thể có nghĩa là xong xuôi sinh tử luân hồi ngay trong khi sự sống sẽ vận hành, vày luân phục hồi tử chỉ cần ảo ảnh đối với việc sống đích thực. Nói cho dễ hiểu là tức thì khi họ đang nói năng, hành động, suy xét mà vẫn sáng sủa suốt, định tỉnh, thanh khiết một cách trọn vẹn thì bọn họ đang ra khỏi sự trói buộc của vòng tử sinh vô minh ái dục.
